تقویت اعتماد به نفس

چگونه می‌توان اعتماد بنفس فرزندان را تقویت کرد؟

چرا فرزندان ما دچار ناآرامی و ناسازگاری، ناتوانی در ارتباط مؤثر  والدین و اطرافیان می‌شوند؟ چرا عده ای از نوجوانان در دام گروههای بزهکار و دام اعتیاد گرفتار شده و ذهن و زندگی خود را تباه می‌کنند؟ چرا برخی از دانش آموزان نوجوان ما افت تحصیلی، افسردگی، ناتوانی در استفاده صحیح از رسانه‌های مدرن نظیر اینترنت، ماهواره، موبایل و … رنجشان می‌دهد؟

پاسخ همه این چراها، یک جمله کوتاه است: دچار ضعف نفس یا احساس حقارت شده اند و راهکار مقابله با همه آسیب‌ها و آفت‌های مذکور فیزیک جمله کوتاه است: تقویت اعتماد بنفس.

عوامل ارزیابی مفید از خود

چه عواملی موجب می‌شود که فرزندان ما احساس، اعتماد بنفس و خود ارزشمندی بنمایند؟

تحقیقات و داده‌های پژوهش‌های رواشناختی نشان می‌دهد همه ما بویژه کودکان و نوجوانان بوسیله ۵ عامل مهم به سکوی بلند اعتماد بنفس می‌رسند و می‌رسیم:

الف- واکنش دیگران :  ارزشی که دیگران به فرزندان ما قائل می‌شوند تأثیر بسیار شگرفی را در خود ارزشمندی آنان دارد. اینکه دیگران بویژه والدین، معلمان و دوستان فرزندان را با چه القاب و صفاتی می‌خوانند: با هوش، با محبت، مسئولیت پذیر و با نشاط و… آنان (فرزندان) نیز خود را با همان صفات خواهند پنداشت.

ب- تجربیات همراه با موفقیت یا شکست:  نیز نقش بسیار مهمی در چگونگی ارزیابی فرزندان از قابلیت‌ها و توانایی‌های خود خواهد داشت، کودکان و نوجوانان با کسب موفقیت‌ها، احساس خود ارزشمندی بالایی خواهند داشت.

ج- تعریف از موفقیت و شکست: چه خوب گفته اند که واژه شکست را از فرهنگنامه خانوادگی بردارید و به جای آن نتیجه و تجربه را بنویسید. به عبارتی هر به اصطلاح شکست و ناکامی اگر توأم با کسب تجربه و گرفتن عبرت همراه باشد دیگر شکست نیست. تجربه و عبرت است.

ارتباط اجتماعی خوب با دیگران باعث تقویت اعتماد بنفس فرزندان و این نیز باعث ارتباط اجتماعی مطلوب با دیگران می‌شود و این دور سازنده ادامه می‌یابد

د- نحوه ی برخورد با انتقاد گران و باز خورد افعال خود: اگر فرزندان ما بیاموزند که در برابر انتقاد دیگران احساس حقارت نکنند، بلکه آنرا همچون هدیه ای گرانبها بپذیرند همواره احساس ارزشمندی و مفید بودن خواهند بود.

هـ – همانند سازی : کودکان و نوجوانان بشدت تحت تأثیر الگوهای قابل دسترس بوده و اگر الگوهای آنان از اعتماد بنفس بالایی برخوردار باشند. در فرآیند همانند سازی خود نیز به مقام بالای اعتماد بنفس خواهند رسید.

توصیه‌های عملی در فرآیند تقویت اعتماد بنفس  فرزندان

** آشنا نمودن با احکام و معارف دینی :  از همان آغاز تولد با انتخاب نام نیک و تأمین نیازهای عاطفی، جسمی  فرزندان و خواندن اذان و اقامه در گوش راست و چپ آنان اولین پایه‌های توحید و تقویت اعتماد بنفس در فرزندان را طراحی کنید. خود شما (والدین) الگویی عملی در حوزه دینداری باشید.

** ارتباط و معاشرت با افراد متدین و با فرهنگ و رشد یافته:  تأثیر فوق العاده ای در تقویت اعتماد بنفس فرزندان ما دارد. امام علی(ع) فرموده است: به اندازه تقوای افراد با آنان برادری و مراوده داشته باشید. طبع انسان دزد است خوبی‌ها و بدیها را از دیگران می‌رباید و از آن خود می‌کند. بدیهی است والدین و معاشران هر صفت و شخصیتی داشته باشند در روح و روان فرزندان تأثیرگذار خواهند بود. لذا اولاً خود والدین باید دارای اعتماد بنفس لازم باشند ثانیاً با کسانی معاشرت کنند که از کرامت نفس بالایی برخوردار باشند.

** از همه مهمتر والدین باید خود از اعتماد بنفس بالایی برخوردار باشند:  تا بتوانند مدل و الگویی عینی و مورد علاقه و احترام فرزندان باشند. اگر فرزندان به والدین علاقه داشته باشند حتماً از آنها الگوبرداری می‌کنند. فراموش نکنید فرزندان موفق و دارای اعتماد بنفس والدینی موفق، متدین و آگاه دارند.

کسب مهارتهای رفتاری و گفتاری بدون مدل و الگو کاری بسیاری دشوار و گاهی غیرممکن می‌باشد. پس بیایید پیش از پرداختن به فرزندان به تقویت توانایی‌های اخلاقی و رفتاری خود بپردازیم، تا الگویی قابل اعتماد و احترام برای فرزندانمان باشیم.

** انجام وظایف و تکالیف شرعی:  احساس خوشایندی را در فرزندان ایجاد می‌کند لذا زمینه‌های انجام تکالیف شرعی را برای آنان فراهم کنید. و در این راه خود پیشرو باشید تا آنان پیرو باشند.

** ارتقاء سطح آگاهی و اطلاعات عمومی فرزندان در تقویت اعتماد بنفس آنان نقش بسیار مهم و مؤثری دارد:  لذا ایجاد فضا و فرصت مناسب برای علاقمندی آنان به مطالعه کتب مناسب بویژه در حوزه مسائل دینی و اخلاقی و داستان زندگی انسان‌های موفق را فراموش نکنید.

** تشویق کنید به دیگران در چارچوب شرع و عرف احترام بگذارند.

** به آنان مسئولیت بدهید:  (خرید نیازمندیهای منزل به آشپزی – خیاطی – شستن خودرو – آموزش کوچکترها بوسیله بزرگترها و…)

** وسایل مستقل برایش تهیه کنید – کمد لباس – سطل زباله – ساعت …

** به دوستانش احترام بگذارید.